هزینه ساخت خانه سنتی گیلان یکی از مسائل مهم در برآورد قیمت تمام شده، جهت داشتن یکی از این خانه‌ها است. با این وجود تنوع در سبک اجرا و جزئیات متفاوت آنها، باعث می‌شود برآورد هزینه ساخت به‌راحتی ممکن نباشد. در واقع آنچه در ظاهر دیده می‌شود؛ ارزان‌تر تمام شدن ساخت یک خانه سنتی در گیلان است.

اگرچه بطور کلی این موضوع صحیح است؛ اما باید توجه کنید که همه ماجرا این نیست. در واقع از زمانی که ساخت خانه‌های سنتی روستایی به یک سبک ویلاسازی تبدیل شد؛ تغییراتی نیز در ساخت آنها ایجاد شد. به عنوان مثال در نظر گرفتن امکانات و تجهیزات رفاهی بیشتر در این خانه‌ ها، هزینه ساخت آنها را متفاوت نمود.

با این حال هنوز هم ساخت یک خانه روستایی چه از منظر هزینه و چه از نظر سبک جذابی که دارد؛ می‌تواند گزینه مورد توجه بسیاری از علاقمندان باشد. با این مقدمه در این مقاله می‌خواهیم به سراغ موضوع هزینه ساخت خانه سنتی در گیلان برویم.

ساختار و ویژگی‌ های خانه سنتی گیلان

خانه‌های روستایی یا سنتی، اغلب با توجه به شرایط خاص هر منطقه و نیازهای جغرافیایی، فرهنگی و… آن طراحی می‌شوند. در گیلان نیز خانه‌های سنتی از همان معماری دلنشین و ساده روستایی بهره می‌برند. با این وجود این خانه‌ها دارای ویژگی‌های اختصاصی خود نیز هستند.

به عنوان مثال هماهنگی با عوامل محیطی مهم‌ترین نکته‌ای است که در ساخت این خانه‌ها مورد توجه است. در واقع یک خانه سنتی گیلانیِ واقعی، باید به‌خوبی در برابر رطوبت زمین و هوا، بارش باران متوالی و گاهی وزش باد شدید از مقاومت بسیار خوبی برخوردار باشد. موضوعی که مثلا در خانه‌ های روستایی مناطق مرکزی ایران کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. همین نکته نیز فرمی خاص به خانه‌ های روستایی گیلان بخشیده و از سویی هزینه ساخت خانه سنتی گیلان را بالاتر برده است.

کرسی‌ های بلند

در زمینه رطوبت در نظر گرفتن کرسی‌های بلند و ایجاد فاصله میان کف خانه با زمین مرطوب، از جمله بخش‌ های اضافه‌ ای است که در یک خانه روستایی گیلانی مورد توجه است. این فاصله علاوه بر جلوگیری از نفوذ رطوبت، در تمیز نگه داشتن خانه، جلوگیری از ورود حیوانات و همچنین ایجاد فضایی در زیر به عنوان انبار یا آخور دام‌ ها کاربرد دارد.

مصالح طبیعی

در گذشته سنگ و چوب در دسترس‌ترین منبع تقریبا رایگان در جای جای استان گیلان بوده است. البته که امروزه برای تهیه آنها باید هزینه نسبتا زیادی پرداخت شود. به هر حال همین موضوع نیز موجب شده تا این مصالح طبیعی، اصلی‌ ترین بخش مصالح مورد نیاز برای ساخت خانه روستایی در گیلان را شامل شوند.

بطور معمول از سنگ‌ها برای ساخت کف و ستون‌ های کرسی خانه و از چوب برای ساخت دیوارها و سقف خانه استفاده می‌شود. در میان انواع چوب‌ها نیز، چوب درخت گردو و چنار از جمله گزینه‌هایی است که دوام و استحکام بیشتری در مقابل رطوبت و باران داشته و به همین دلیل مورد توجه سازندگان این خانه‌ها است.

بام شیب‌ دار و سقف منحنی

در طراحی خانه های سنتی گیلان همه چیز معطوف به کاهش اثرات باران و رطوبت است. در فرم طراحی خانه نیز این موضوع تا حد زیادی قابل مشاهده است. ساخت بام‌های شیب‌دار، اولین نکته‌ای است که در همه خانه‌های این منطقه به چشم می‌خورد. این ویژگی به جمع نشدن آب باران بر روی سقف و هدایت و دفع سریع آن کمک می‌کند.

از سویی همین بام شیب‌دار این فرصت را فراهم کرده تا سقف‌ها به صورت منحنی طراحی شوند. منحنی بودن سقف‌ها نیز با طراحی منحنیِ سایر عناصر مانند درب و پنجره‌ها همراه شده، تا این سبک ساخت را به‌ نوعی ویژگی ظاهری یک خانه سنتی در گیلان بدانیم.

ساخته شدن در بلندی

تا جایی که فضا اجازه دهد؛ ترجیح بومیان روستاهای گیلان بر این بوده که خانه را در مرتفع‌ترین بخش زمین خود بسازند. این ویژگی به آنها اجازه می‌داده تا علاوه بر دید بهتر به زمین خود و اطراف و همچنین داشتن مناظر زیبا، در مقابل سیلاب‌های گاه و بی‌گاه این منطقه نیز مصون باشند.

هزینه ساخت خانه سنتی گیلان

به‌طور معمول انتظار می‌رود که هزینه ساخت خانه سنتی گیلان از ساخت خانه‌های مدرن کمتر باشد. این تصور معمولا درست است. با این حال همیشه جزئیات بیشتری برای محاسبه هزینه ساخت یک خانه روستایی، به‌خصوص در جغرافیای گیلان وجود دارد؛ که باید هنگام تصمیم‌گیری برای ساخت این خانه‌ها به آن توجه کنید.

قیمت زمین

در کل قیمت زمین در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری پایین‌تر است. همین ویژگی نیز موجب می‌شود هزینه نهایی داشتن یک خانه روستایی کمتر از خانه‌هایی شهری تمام شود. با این حال این موضوع به‌خصوص در شمال کشور گاهی صحیح نیست. به عنوان مثال برخی مناطق روستایی به دلیل شرایط خاص، ویلایی نشین بودن و…، دارای زمین‌هایی به مراتب ارزنده‌تر هستند. بنابراین یکی از دلایلی که داشتن و هزینه ساخت خانه سنتی گیلان را افزایش می‌دهد؛ قیمت بیشتر زمین آن است.

نسبت ساخت سنتی به مدرن

خانه‌های روستایی و اصیل گیلان تماما با مصالح سنتی تولید شده‌اند. مصالحی که امروزه دسترسی به آنها مشکل‌تر است. از سویی بسیاری از افراد خانه‌های روستایی و سنتی را تنها به دلیل فرم ظاهری آن دوست دارد. بنابراین ترجیح می‌دهند که در ساخت آن از مصالح مدرن‌ تر استفاده شود. در عمل نیز امروزه و با پیشرفت روش‌ های ساخت و وجود مصالح بهتر و مقاوم‌تر، ساخت خانه با همان مصالح طبیعی سنتی منطقی نیست.

به‌ خصوص اگر خانه روستایی با هدف و کاربری ویلا و برای لذت بردن از سبک زندگی روستایی ساخته می‌شود؛ معمولا بهتر است تنها در ساختار ظاهری مشابه گزینه‌ های سنتی باشد. همین مسئله نیز می‌تواند هزینه ساخت یک خانه روستایی را تا حد یک خانه شهری بالا ببرد. بنابراین در یک خانه روستایی باید بدانید تا کجا می‌ خواهید پایبند سنت‌ها بوده و در کجا می‌خواهید به سبک‌ های مدرن ساخت و ساز روی آورید.

محل قرارگیری پروژه

یکی از دلایل متداول افزایش هزینه‌های ساخت خانه‌های روستایی و سنتی گیلان، دسترسی نامناسب به محل پروژه است. به عنوان مثال بسیاری از روستاهای گیلان در مناطق صعب‌العبور قرار گرفته‌اند. جایی که حمل و نقل مواد و مصالح ساختمانی به آن ساده نیست.

از سویی برخی ماشین‌آلات و تجهیزات ساخت را نیز نمی‌توان به‌راحتی به آنجا رساند. در چنین شرایط طبیعی است که یا باید از شیوه‌ های پرهزینه‌ تر استفاده نمود. یا اینکه با پرداخت هزینه بیشتر تجهیزات و مصالح مورد نظر را به شکلی به منطقه ساخت خانه رساند. بنابراین هنگام محاسبه هزینه ساخت خانه سنتی گیلان به منطقه جغرافیایی و دسترسی‌ های آن نیز توجه کنید.

منابع انسانی کم

البته که امروزه متخصصان، تکنسین‌ ها و کارگران ساختمانی برای طراحی و تولید ساختمان به اندازه کافی وجود دارد. همچنین در مورد روش‌ های ساخت مدرن، معمولا استخدام کارگر در مناطق روستایی هزینه کمتری دارد. با این حال اگر بخواهید دقیقا با همین سبک ساخت سنتی گیلان خانه جدید خود را برپا کنید؛ احتمالا با کمبود متخصص یا معمار این خانه‌های سنتی رو به‌ رو خواهید شد. بنابراین ممکن است از نظر زمانی و پرداخت دستمزد، نیاز به صرف هزینه بیشتری باشد.

انتخاب گزینه‌ های جایگزین

امروزه هزینه ساخت خانه سنتی گیلان بیش از هرچیز به سبک و فناوری ساخت اصلی آن بستگی دارد. به عبارت دیگر و همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره شد امروزه ترجیح اغلب افراد این است که با ساخت به شیوه‌های مدرن، تنها در مرحله نما و طراحی داخلی، به شیوه‌های ساخت خانه‌های سنتی گیلان وفادار بمانند. بنابراین بسته به انتخاب مواردی مثل اسکلت بتنی یا فلزی یا حتی استفاده از خانه‌های پیش‌ساخته، هزینه ساخت نهایی متفاوت خواهد شد.

تجهیزات و امکانات

هزینه ساخت خانه روستایی، مانند خانه‌های شهری به میزان تجهیزات و امکانات به‌کار رفته در آن بستگی دارد. به عنوان مثال استفاده از هریک از مصالح سنگ، سرامیک یا ترموود در کف ساختمان می‌تواند قیمت تمام شده متفاوتی داشته باشد. همچنین جزئیات دیگر مرتبط با طراحی داخلی مانند تعبیه سیستم‌ های گرمایشی و سرمایشی و… نیز در این زمینه تاثیرگذار هستند.

از سویی اجرای برخی موارد در روستا پیچیده‌تر است. به عنوان مثال باز بودن هر چهار طرف یک خانه روستایی موجب می‌شود تا هزینه‌های عایق‌کاری و نماسازی آن بیشتر شود. از سویی میزان دسترسی به انشعاب آب و برق و گاز، در انتخاب روش‌های تهویه، گرمایش و سرمایش ساختمان اثر داشته و بر قیمت نهایی آن موثر است.

مجوزهای لازم

چه در خانه روستایی و چه در خانه شهری، شما نیازمند استفاده از مهندس ناظر و پیمان‌کار هستید. همچنین باید مجوزهای لازم برای ساخت را گرفته و ساختمان شما بر اساس استانداردهای ضروری آن منطقه اجرا شود. با این حال به‌طور کلی این اعداد در خانه‌های سنتی گیلان کمتر از خانه‌های شهری است.

اصول ساخت مسکن روستایی

نکته دیگر این است اصول ساخت مسکن روستایی بر اساس مقررات ملی ساختمان در ایران با ساختمان‌های شهری متفاوت است. در واقع قانون‌ گذار بر اساس محدودیت ساخت بیشتر از سه طبقه در مناطق روستایی و همچنین با توجه به مصالح به‌کار رفته در ساخت خانه‌ های سنتی و روستایی، نگاهی نسبتا سهل‌ گیرانه‌ تر در ساخت این خانه‌ها داشته است.

همین مسئله نیز موجب شده تا به‌طور کلی ساخت خانه‌های روستایی هزینه کمتری در مقایسه با مسکن شهری داشته باشد. در این زمینه مراجعه به مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان می‌تواند راهنمای خوبی برای آشنایی با مقررات ساخت مسکن روستایی باشد.

قیمت ساخت خانه سنتی گیلان

بنابر موارد گفته شده، می‌توان لیست قیمت زیر را در مورد هزینه ساخت خانه سنتی گیلان و طراحی خانه روستایی در نظر گرفت:

توجه کنید که تعیین میانگین برآورد هزینه متری، یک معیار خوب است که به شما کمک می‌کند تا با محاسبه زیربنای مورد نظر خود برای ساخت، به عدد دقیق‌تری دست یابید.

خرید خانه سنتی گیلان

موارد گفته شده در بخش‌های قبلی مقاله، همچنین محاسبات هزینه ساخت خانه سنتی گیلان، نشان می‌دهد که حداقل در مورد خانه‌های سنتی و روستایی، در بسیاری از مواقع خرید خانه روستایی در گیلان انتخاب ساده‌تر و به‌صرفه‌تری در مقایسه با ساخت آن است.

نکته جذاب خرید خانه روستایی یا سنتی در گیلان در مقایسه با ساخت آن، امکان یافتن خانه‌هایی با ساخت اصیل و کاملا سنتی است. همچنین اغلب این خانه‌ها را می‌توان با هزینه معقولی بازسازی نمود و برای یک زندگی خوب و راحت آماده کرد. از سویی معمولا با یک محاسبه سرانگشتی درخواهید یافت که خرید یک خانه روستایی قدیمی در گیلان و بازسازی کامل آن، هزینه‌ای به مراتب کمتر از ساخت چنین خانه‌ ای خواهد داشت.

این در حالی است که نباید از پیچیدگی‌های ساخت و ساز و همچنین انرژی و زمان صرف شده برای آن نیز غافل شد. بنابراین توصیه می‌کنیم پیش از اخذ تصمیم نهایی، به دقت در مورد انتخاب بین خرید خانه روستایی در گیلان یا تحمل هزینه ساخت خانه سنتی گیلان و رسیدن به یک خانه کاملا دل‌خواه به‌خوبی فکر کنید.